Rechtbank eerste aanleg Oost-Vlaanderen

De rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, heeft in kort geding beslist dat De Lijn de werken op de site Wissenhage mag hervatten. De vordering van vzw ‘Bescherm Bomen en Natuur’ werd ongegrond verklaard. De rechtbank is van oordeel dat er onvoldoende zwaarwichtige elementen zijn om de lokale beheerswerken op deze site te verbieden.

Aanleiding

Op 28 juli 2024 kreeg VVM De Lijn van de Vlaamse Minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme een omgevingsvergunning voor de bouw van een stelplaats en een onderhoudscentrum voor bussen en trams op de site ‘Wissenhage’ in Wondelgem (aan het Bloemekenswijkbos). Na een klacht door vzw ‘Bescherm Bomen en Natuur’ schorste de Raad voor Vergunningsbetwistingen op 18 oktober 2024 deze omgevingsvergunning bij uiterst dringende noodzakelijkheid.

Ondanks deze schorsing startte De Lijn op 17 februari 2025 met beheerswerken op de site. Volgens de vervoersmaatschappij ging het om dringende en noodzakelijke werken waar geen vergunning voor nodig is. Concreet was er sprake van het graven van poelen (en dus het wijzigen van het reliëf), het uitvoeren van grondwatersaneringswerken, het bijeenbrengen van eerder gerooide boomstammen en het verwijderen van de Japanse Duizendknoop.

Op 25 februari besliste de rechtbank van eerste aanleg echter – opnieuw na klacht van vzw ‘Bescherm Bomen en Natuur’ - ook deze beheerswerken tijdelijk stil te leggen, in afwachting van een oordeel ten gronde.

Oordeel ten gronde

De rechtbank heeft in kort geding geoordeeld dat de vordering van vzw ‘Bescherm Bomen en Natuur’ ongegrond is. Er was voor de rechtbank geen sprake van een inbreuk op de bepalingen van wetten, decreten, ordonnanties, verordeningen of besluiten betreffende de bescherming van het leefmilieu. De beheerswerken op de site Wissenhage mogen dus worden hervat.

Motivering rechtbank

De rechtbank baseerde haar beslissing onder andere op volgende vaststellingen:

• De betreffende beheerswerken  zijn eerder (zeer) lokale ingrepen, waarbij de gevolgen voor de globale site eerder beperkt zouden zijn.
• Er is geen bewijs van een duidelijke inbreuk of een dreiging van inbreuk op het Soortenbesluit. Vzw ‘Bomen en Natuur’ kan de aanwezigheid van beschermde vogelsoorten of andere beschermde diersoorten niet bewijzen. Er wordt ook niet aangetoond dat de gekapte bomen als nest-, broed-, rust- of paringsplaats voor enig beschermd dier fungeren.
• Het is niet aangetoond dat rijden met zwaar materiaal op de site verboden is. De site bevindt zich in industriegebied waarbij er geen duidelijke wettelijke of reglementaire bepalingen zijn waarop een inbreuk wordt (of dreigt te worden) begaan door de aanwezigheid en het gebruik van dergelijk materieel.
• De diepte van de gegraven poelen moet worden gemeten vanaf het oorspronkelijke maaiveld. Er kan dus niet zonder meer aangenomen worden dat deze poelen dieper zijn dan 50cm ten opzichte van het oorspronkelijke maaiveld en/of dat er meer dan 30m³ grondverzet is gebeurd (afmetingen waarvoor een vergunning wel nodig is).
• De Lijn beschikt over een conformiteitsattest voor het gefaseerd bodemsaneringsproject op de site. En indien er zelfs sprake zou zijn van een onregelmatige vergunning, volstaat die vaststelling niet om een bevel tot staking te gronden.
• Het rooien van bomen valt niet onder de toepassing van een omgevingsvergunning. Ook voor het verwijderen van de Japanse Duizendknoop is geen vergunning vereist. De Lijn merkt in deze context ook terecht op dat deze plant een invasieve exoot is die moet verwijderd worden.
• De Lijn moet niet aantonen waarom zij bepaalde werken op haar terrein uitvoert (waarvan moet aangenomen worden dat hier deugdelijke redenen voor zijn). Vzw ‘Bescherm Bomen en Natuur’ moet aantonen dat er ernstige redenen zijn om dit niet te doen.