De ondernemingsrechtbank van Gent (afdeling Gent) heeft de vorderingen van een misdaadauteur en de tegenvorderingen van het productiehuis achter de serie Knokke Off ongegrond verklaard. De auteur beweerde dat de televisieserie Knokke Off in grote mate was geïnspireerd door een van zijn romans. Het productiehuis vroeg op haar beurt om een schadevergoeding wegens tergend en roekeloos geding. De claims werden door de rechtbank afgewezen.
Achtergrond van het geschil
De eisende partij is auteur van onder meer misdaadromans rond een hoofdinspecteur die met zijn team onder andere operationeel is in de badstad Knokke. Een van deze romans ‘Verzwijg mij niet’ verscheen in 2011.
Dingie BV is het productiehuis achter de televisieserie Knokke Off. De televisieserie bestaat vandaag uit twee seizoenen en werd uitgezonden op VRT. Deze zijn nog altijd te bekijken op VRT Max. De serie kwam in 2023 ook op Netflix.
Beschuldiging van plagiaat en vorderingen
Op 26 maart 2025 dagvaardde de auteur het productiehuis. Hij beschuldigde het productiehuis van vermeende inbreuken op het auteursrecht (zogenaamd ‘plagiaat’). Concreet stelde hij dat de inhoud van de televisieserie Knokke Off in grote mate was geïnspireerd op zijn roman Verzwijg Mij Niet. Volgens de auteur vormde de televisieserie een niet toegelaten bewerking of adaptatie van zijn boek.
De auteur vorderde dat de serie Knokke Off niet meer zou worden getoond of verspreid, op straffe van dwangsommen, wegens de auteursrechtelijke inbreuk .
Het productiehuis verzocht op haar beurt om alle vorderingen van de auteur af te wijzen, en de auteur te veroordelen tot een schadevergoeding wegens tergend en roekeloos geding. Het productiehuis vorderde ook de publicatie van het vonnis in verschillende dagbladen en op de facebookpagina van de auteur.
Oordeel van de rechtbank
De ondernemingsrechtbank wees alle vorderingen van de beide partijen af. In haar motivering benadrukte ze het volgende:
-
Auteursrechtelijke bescherming: Een auteur geniet bescherming van het auteursrecht als die kan aantonen dat zijn/haar werk origineel is. In het werk moet ook de persoonlijke stempel van de auteur terug te vinden zijn.
Voor geschreven bijdragen kan die originaliteit en persoonlijke stempel liggen in de vrije en creatieve keuzes met betrekking tot de verhaallijn en het narratief, waarmee de auteur op originele wijze tot een intellectuele creatie komt. Het auteursrecht biedt geen bescherming voor ideeën, gedachten, principes, methodes en dergelijke die geen concrete vorm hebben gekregen.
-
Adaptaties: Adaptaties (bewerken van een auteursrechtelijk beschermd werk) vereisen de toestemming van de auteur. De auteur beschouwde de serie Knokke Off als een niet toegelaten bewerking of adaptatie van zijn boek Verzwijg Mij Niet.
-
Inhoudelijke vergelijking: Na kennisname van de beide werken (het boek en de televisieserie) concludeerde de rechtbank dat er geen sprake is van een ‘niet geautoriseerde adaptatie’.
Het boek is een klassieke ‘whodunit’ waarin de omstandigheden van een moord en het gerechtelijk onderzoek centraal staan. In het boek vormt Knokke de achtergrond, met het bourgeois milieu – inclusief alle stereotypes en excessen als materieel bezit, een liederlijke feestende levensstijl en decadent gedrag - als een dankbaar decor waarop de auteur zijn fantasie loslaat.
De audiovisuele serie Knokke Off kent echter een heel ander thema, met name het dagelijkse leven van een groepje begoede jongeren in Knokke tijdens de zomer. Het is een kroniek van welgestelde families, oppervlakkige zelfgenoegzaamheid, generatieconflicten, mentale druk op jongeren, hypocrisie en de vlucht naar drank en drugs.
De rechtbank oordeelde dat de verhaallijn van het boek enerzijds en de televisieserie anderzijds onvergelijkbaar zijn en andere thema’s bespelen.
De gemeenschappelijke factor in de beide werken is het tot de verbeelding sprekende decor van Knokke, dat soms tot karikaturale proporties wordt uitvergroot. De rechtbank besloot dat deze Knokse achtergrond gemeengoed is en deel uitmaakt van het algemeen publiek bekend domein. Dit is niet te monopoliseren via het auteursrecht.
De 73 vermeende gelijkenissen die de auteur aanhaalde, werden door de rechtbank als vergezocht, gekunsteld en niet origineel beoordeeld. Thema’s zoals menselijke zwakheden en ondeugden (zoals ontrouw, afgunst, verslaving, geweld, egotripperij, schijnheiligheid, elitair gedrag en misprijzen voor ‘lagere komaf’) zijn courant in de literatuur en vormen geen unieke creatieve vondst die getuigt van een persoonlijke stempel.
De rechtbank besloot dat de auteur niet aantoonde dat de serie Knokke Off kon worden beschouwd als een verboden adaptatie van zijn boek Verzwijg Mij Niet en dat er dus geen auteursrechten werden geschonden.
-
Geen tergend en roekeloos geding: De rechtbank erkende dat de vorderingen van de auteur niet volledig kansloos waren en dat er pogingen tot minnelijke regeling waren. Daarom werd ook de tegenvordering van het productiehuis wegens tergend en roekeloos geding afgewezen.